Hipergliseminin (yüksek kan şekerinin) bir sonucu olarak, diyabet hastaları, çeşitli organları etkileyen ilave durumlar açısından yüksek risk altındadır. Diyabetin ana sonuçlarından biri, vücudun kendini onarma yeteneklerinin bozulmasıdır. Referans: Spampinato S.F., et al. Pharmaceuticals 2020,13(4),60; https://doi.org/10.3390/ph13040060.

Diyabetik böbrek hastalığı, diyabet hastalarının yaklaşık %40'ında gelişir ve dünya çapında kronik böbrek hastalığının önde gelen nedenidir. Diyabete atfedilen böbrek hastalığı önemli ancak yeterince tanınmayan küresel hastalık yüküdür. Diyabet hastasıysanız böbreklerinizin sağlık durumunun takibi için doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin. Referans: Alicic R.Z., et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2017;12:2032–2045.

Diyabet komplikasyonlarının çoğu vücut dokusu üzerinde organ bozukluklarına yol açan ve diyabetle ilişkili sorunlara ve ölümle sonuçlanan zararlı etkileri vardır. Diyabetik hastalarda ölümlerin yaklaşık üçte biri kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanmaktadır ve bu nedenle diyabeti koroner kalp hastalığına eşdeğer hale getirmektedir. Referans: P-Y Zhang. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2014;18(15):2205-14.

Diyabet, diyabetik retinopati (gözün arkasındaki kan damarlarının zarar görmesi), diyabetik papillopati (görme siniri iltihabı), glokom, katarakt gibi çeşitli göz komplikasyonlarına yol açabilir. Diyabetik göz komplikasyonlarının tamamı erken tanı ve tedavi ile önlenebilir. Bu nedenle diyabete bağlı görme kaybının azaltılması için periyodik göz muayeneleri gereklidir. Referans: Sayin N, et al. World J Diabetes 2015; 6(1): 92-108.

Bazı düşük karbonhidratlı beslenme planları üzerine yapılan araştırma çalışmaları genellikle uzun vadeli sürdürülebilirlik ile ilgili zorluklara işaret ettiğinden, bu yaklaşımla ilgilenenler için yemek planı kılavuzunu düzenli olarak yeniden değerlendirmek ve kişiselleştirmek önemlidir. Yapılan çalışmalarda, uzun vadeli sonuçlar ve hasta tarafından kabul edilebilirlik açısından optimal olan yemek planlarını belirlemek ve doğrulamak için daha fazla veriye ihtiyaç vardır. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans: 1. ADA Standards of Medical Care in Diabetes – 2020. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S48–S65.

Diyabetli ve diyabet riski altındaki kişilere, glisemiyi ve kiloyu kontrol etmek ve kardiyovasküler hastalık ve yağlı karaciğer riskini azaltmak için şekerli içecekleri (meyve suları dahil) mümkün olduğunca su ile değiştirmeleri tavsiye edilir. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans: 1. ADA Standards of Medical Care in Diabetes – 2020. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S48–S65.

Klinik kılavuzlar, tip 2 diyabetli hastaların kan basıncını hedef düzeylerde veya altında tutmak için önlemler almasını önermektedir. Bu hedeflere ulaşılmasına yardımcı olmak için savunulan müdahaleler arasında tuz tüketiminin azaltılması da önerilmektedir. Çünkü diyet ile alınan tuz miktarı kan basıncı seviyelerinde yükselme ile ilişkilidir. Ayrıca, tip 2 diyabetli hastalarda, tuz kısıtlaması kan basıncında azalma sağlar ve bunun aksine tuz tüketiminde artış, kısa vadede kan basıncı düşürücü ajanların antihipertansif (kan basıncı düşürücü) etkinliğini azaltır. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans: Ekinci E.I, et al. Diabetes Care. 2011;34:703–709.

Karbonhidrat alımı, lif içeriği yüksek ve minimum düzeyde işlenmiş, besleyici yoğun karbonhidrat kaynaklarını vurgulamalıdır. Yeme planları nişastalı olmayan sebzeleri, minimum ilave şekerleri, meyveleri, tam tahılları ve süt ürünlerini vurgulamalıdır. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans:1. ADA Standards of Medical Care in Diabetes – 2020. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S48–S65.

Dört ana yağ türü, farklı kimyasal yapılara ve fiziksel özelliklere sahiptir ve ayrıca vücudunuzdaki kolesterol seviyeleri üzerinde farklı etkilere sahiptir. Doymuş yağlar (süt ve et) ve trans yağlar (margarin), kanınızdaki kötü kolesterol (LDL) seviyelerini yükseltir. Tekli doymamış yağlar ve çoklu doymamış yağlar (fındık, tohum, avokado ve bitkisel yağlar gibi), kötü kolesterol seviyelerini düşürebilir ve sağlıklı bir beslenme düzeninin parçası olarak tüketildiğinde faydalıdır. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans: 1. Liu et al. Nutrition Journal. 2017; 16:53.

Sağlıklı beslenme alışkanlığı edinmek, gerekli ilaçların düzenli kullanılması, fiziksel aktivitenin ve doktor kontrollerinin düzenli yapılması gibi alınan yaşam tarzı müdahaleleri şeker hastalığı için dikkat edilmesi gereken noktalardır. Beslenme düzeniniz hakkında daha detaylı bilgi için doktorunuza veya bir diyetisyene başvurabilirsiniz. Referans: 1. ADA Standards of Medical Care in Diabetes – 2020. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S48–S65.

Diyabet bulaşıcı değildir, başka bir kişiden alamayacağınız anlamına gelir. Ancak belirti göstermeyen erişkinlerde diyabet veya prediyabet tarama testi için ailede diyabet hastası birinci dereceden akrabanın olması gibi kriterler diyabet için risk faktörleri arasında yer almaktadır. Referans: 1. Soan, E.J, et al. J Multidiscip Healthc. 2014 Jan 29;7:65-8. 2. ADA Standards of Medical Care in Diabetes – 2020. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S48–S65

Tip 2 diyabet, tip 1 diyabetinkine benzer belirtilerle ortaya çıkabilir, ancak genel olarak tip 2 diyabet başlangıçta tamamen belirtisiz olabilir. Diyabet hastalarının bir kısmı, tip 2 diyabeti olanlar özellikle hastalığın ilk yıllarında belirti göstermeyebilir, belirgin hiperglisemisi (kan şekeri yüksekliği) olanlarda sık idrara çıkma, aşırı susama hissi ve bulanık görme gibi şikayetler olabilir. Referans: 1. International Diabetes Federation, IDF Diabetes Atlas Ninth Edition 2019. 2. Kharroubi AT, et al. World journal of diabetes. 2015;6.6:850. 3. https://www.diabetes.org/diabetes/type-2/symptoms (Erişim: 28.07.2021)

Referans: International Diabetes Federation, IDF Diabetes Atlas Ninth Edition 2019.